ΔΗΛΟΣ: Αναστήλωση στοάς Φιλίππου Β΄
Ένα νησί –αρχαιολογικό πάρκο ξεκινά να παίρνει «ανάσα».
Η Δήλος στέκει αιώνες αγέρωχη, έρμαιο των ανέμων, λουσμένη στο φως σχεδόν όλες τις ημέρες του χρόνου, αφημένη από ειδικούς και μη, ωστόσο πάντα αξιοθαύμαστη. Τον Οκτώβριο του 2017 η Δήλος ξεκίνησε να ανασάνει και πάλι. Άνθρωποι και μηχανήματα κατέφθασαν στο νησί βάζοντας σε «τάξη» το διασκορπισμένο υλικό των μνημείων που κάποτε φώτιζε τον τότε γνωστό κόσμο.
Στο προκαταρκτικό στάδιο τα αρχιτεκτονικά μέλη αποδείχτηκαν πολλαπλάσια του αναμενόμενου
Τα πρώτα αποτελέσματα από τις προκαταρκτικές εργασίες είναι θετικά αν όχι θεαματικά, αποφέροντας επιστημονικό όφελος κυρίως ως προς τις γνώσεις μας για το σωζόμενο αρχιτεκτονικό υλικό του μνημείου. Έχουν αποψιλωθεί σημαντικές περιοχές του μνημείου και γύρω από αυτό και έχουν ταξινομηθεί, τουλάχιστον προσωρινά, τα στοιχεία που συνθέτουν το αρχιτεκτονικό υλικό, αναβαθμίζοντας έτσι την εικόνα του αρχαιολογικού χώρου, που πριν από τις εργασίες παρουσίαζε εικόνα εγκατάλειψης στις περιοχές αυτές.
Τα αρχιτεκτονικά μέλη που υπολογίζονταν αρχικά αποδείχτηκε ότι είναι πολλαπλάσια κάτι που επιφέρει τροποποιήσεις στα αρχικά δεδομένα του προγράμματος αναστήλωσης της περίφημης στοάς του Φιλίππου Β΄. Οι γνώσεις των ειδικών της αναστήλωσης για το αρχαίο μνημείο εμπλουτίζονται και στα χέρια τους βρίσκεται πολύ περισσότερο αρχαίο «αυθεντικό» υλικό για την τελική φάση της αναστήλωσης, το τελικό αποτέλεσμα της οποίας θα προκύψει με τη χρησιμοποίηση περισσότερων αρχαίων λίθων, θα «κερδίσει» σε αυθεντικότητα και σε αισθητική αρτιότητα.
Ο υπερδιπλάσιος όγκος των αρχιτεκτονικών μελών από αυτόν που αρχικά είχε εκτιμηθεί, αν και μας ενθουσιάζει, έχει «αρνητικές» επιπτώσεις ως προς το αρχικό χρονοδιάγραμμα παράδοσης του έργου και το κόστος που έχει προϋπολογιστεί. Είναι πλέον αυτονόητο ότι θα προκύψουν καθυστερήσεις στην εκτέλεση της αναστήλωσης καθώς αυξάνονται σε όγκο οι προκαταρκτικές εργασίες που αφορούν στην καταγραφή και την ταξινόμηση του μεγάλου αριθμού αρχιτεκτονικών μελών, τα οποία κυρίως εντοπίζονται στο χαμηλότερο επίπεδο της αναστήλωσης, την κρηπίδα και τον τοιχοβάτη –στυλοβάτη, όπου σύμφωνα με την αρχική εκτίμηση θα χρησιμοποιούταν εξ ολοκλήρου νέο υλικό.
Τα 170 αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη που εντοπίστηκαν τώρα μπορούν να ενταχθούν στην αναστήλωση του τοιχοβάτη –στυλοβάτη, όχι ακέραια αλλά συμπληρωμένα με νέο υλικό. Άρα, μειώνεται κατά τι η προμήθεια σε μάρμαρο, προκύπτει όμως η ανάγκη για τρισδιάστατες σχεδιαστικές αποτυπώσεις αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών για την κατασκευή των συμπληρωμάτων και για τη συγκόλλησή τους. Επιπρόσθετα δημιουργείται ένα επιπλέον «πρόβλημα», αυτό της διαχείρισης του αρχαίου υλικού που δεν θα ενταχθεί στην αναστήλωση. Ο πολύ μεγαλύτερος αριθμός των αρχιτεκτονικών μελών από την αρχική εκτίμηση θα πρέπει για να ταξινομηθεί ανά είδος, να διαμορφωθούν περιοχές μεγαλύτερης έκτασης.
Η πορεία της αναστήλωσης μας ενθαρρύνει και φαίνεται ότι ήδη εγείρει το ενδιαφέρον των επισκεπτών για το μνημείο, γεγονός που διαπιστώθηκε από όλους τους ανθρώπους που βρίσκονταν στη νησί κατά τις περιόδους εκτέλεσης των εργασιών στη Στοά. Οι επισκέπτες της Δήλου αντιλαμβάνονταν ότι ένα μεγάλο έργο βρίσκονταν σε εξέλιξη και αυτό δεν μπορούσε παρά να τους κινήσει το ενδιαφέρον, αν όχι να τους ενθουσιάσει.
