Στο νησί Δεσποτικό η διαδικασία της αναστήλωσης και ανάδειξης του αρχαϊκού ιερού του Απόλλωνα γίνεται όπως και τότε με ελάχιστες διαφοροποιήσεις. Μία ακόμη παράμετρος που προσδίδει ιδιαίτερη αξία σε ένα σπουδαίο εγχείρημα.
Το αρχαϊκό ιερό του Απόλλωνα, στο μεγαλύτερο ιερό των Κυκλάδων μετά από αυτό της Δήλου, βρίσκεται σε ένα ακατοίκητο νησί, το Δεσποτικό δίπλα στην Αντίπαρο, χωρίς σύγχρονες ανέσεις και διευκολύνσεις. Οι εργαζόμενοι στο έργο, τεχνίτες, μηχανικοί, αρχαιολόγοι, φοιτητές, νιώθουν έντονα την ιστορία να συνεχίζεται μέσα σε μία αδιατάραχτη φύση δημιουργώντας από κοινού ένα αρμονικό σύνολο, ανέπαφο στους αιώνες.
Οι εργασίες αναστήλωσης του αρχαϊκού ναού και του εστιατορίου έχουν πρωταρχική σημασία για την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων αλλά και για τον επικεφαλής της ανάδειξής του, αρχαιολόγο Γιάννο Κουράγιο, αφού θα μετατρέψει το νησί Δεσποτικό σε ένα οργανωμένο αρχαιολογικό πάρκο υψίστης πολιτιστικής αξίας. Έως τότε, κάθε μέλος της ομάδας του Δεσποτικού θα εργάζεται κάτω από δύσκολες συνθήκες –κυρίως λόγω της γεωγραφικής θέσης του νησιού –στο ακατοίκητο νησί, χωρίς ρεύμα, χωρίς τη δυνατότητα μεταφοράς βαριών εργαλείων και υλικών με οποιοδήποτε άλλα μέσο εκτός από τα χέρια, με τις ίδιες μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι τεχνίτες έτσι και οι τεχνίτες μάρμαρου σήμερα, και οι δύο ωστόσο με ιδιαίτερο ζήλο και υποδειγματική ακρίβεια. Με εξαίρεση τη σημαντική συνδρομή της τεχνολογίας με τα ειδικά μηχανήματα cnc τα οποία παράγουν τρισδιάστατα μοντέλα στις διαστάσεις ενός αρχαίου αρχιτεκτονικού μέλους, τα χέρια των τεχνιτών είναι αυτά που χτίζουν, αναστηλώνουν, δημιουργούν το τελικό αποτέλεσμα σύμφωνα με τις οδηγίες του αρχιτέκτονα, ενώ την ίδια στιγμή όλη η ομάδα της αναστήλωσης μαζί με δεκάδες εθελοντές φοιτητές αρχαιολογίας από όλο τον κόσμο με την καθοδήγηση του Γιάννου Κουράγιου και των συνεργατών του προσφέρουν σπουδαία εργασία. Ο εθελοντισμός και η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι υψίστης σημασίας για το Δεσποτικό που από το 2014, χωρίς να έχει ενταχθεί σε κάποιο κοινοτικό πρόγραμμα, βασίζεται στις ιδιωτικές χορηγίες.
Ο προγραμματισμός του έργου
Τον προσεχή Μάιο και Ιούνιο, η ομάδα του Δεσποτικού αναμένεται να εργαστεί για ένα μήνα για την αναστήλωση των κιόνων του ναού και του εστιατορίου, την τοποθέτηση ενός επιστυλίου του ναού, τη συνέχιση της παραστάδας, του κοινού τοίχου που μοιράζονταν ο ναός και το εστιατόριο, την αποκατάσταση του θυραίου τοίχου του ναού και του εστιατορίου. Τον προγραμματισμό του έργου ενδέχεται να τον διαφοροποιήσουν οι καιρικές συνθήκες ή και η δυσκολία στη μεταφορά του εξοπλισμού, αν και τα χρόνια της προσπάθειας έχουν αποδείξει πως όλα τα προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν αρκεί το έργο να συνεχίζεται και θα συνεχίζεται έως ότου ολοκληρωθεί με το αστείρευτο πάθος των ανθρώπων που εργάζονται για αυτό και το μεράκι των ανθρώπων που το υποστηρίζουν έμπρακτα.