Τι θα δω σήμερα στη νήσο Δεσποτικό

Οι αναστηλώσεις προχωρούν στη νήσο Δεσποτικό, αργά και σταθερά, όπως αρμόζει στις νόρμες του αρχαιολογικού χρόνου.

Ανηφορίζοντας από τον μώλο προς τον αρχαιολογικό χώρο νιώθουμε κομμάτι της ιστορίας του νησιού. Τότε που οι επισκέπτες έδεναν στον μώλο του Δεσποτικού για να βρεθούν στο Ιερό του. Περνάμε μπροστά από έξι κτήρια –βοηθητικά της λειτουργίας του Ιερού πριν φτάσουμε στον «πυρήνα» του, στο τέμενος. Στεκόμαστε στον λατρευτικό περίβολο της αρχαϊκής περιόδου (6ος αι. π.Χ.) που περικλείει τα δύο πιο σημαντικά κτίσματα του Ιερού, τον Ναό και το Εστιατόριο. Η καλή κατάσταση διατήρησής τους, η ανεύρεση πολλών αρχιτεκτονικών μελών τους και η αρχιτεκτονική και λειτουργική τους αξία για το Ιερό αποτέλεσαν τους βασικούς λόγους που πραγματοποιείται αυτό το μακρύ «ταξίδι» αναστήλωσης που αναμένεται να μας ανταμείψει όλους. Από το 1997 που ξεκίνησαν οι ανασκαφές με επικεφαλής «ανασκαφέα» τον αρχαιολόγο Γιάννο Κουράγιο (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) έως σήμερα, η ομάδα του Δεσποτικού με τη συνδρομή χορηγών –Ιδρυμάτων και με αμείωτο ζήλο πέτυχαν να δούμε αναστηλωμένα τμήματα από τις κιονοστοιχίες των δύο κτισμάτων, δύο κίονες του ναού και δύο του εστιατορίου, οι οποίοι «πατούν» πάνω στους στυλοβάτες που συμπληρώθηκαν. Αναστηλωμένο τμήμα του ενδιάμεσου τοίχου του ναού και του εστιατορίου (η αποκαλούμενη παραστάδα), συμπληρωμένο με νέο και αρχαίο υλικό. Ανακατασκευασμένο τον βόρειο (εξωτερικό) τοίχο του ναού, σε ύψος 1μ., επίσης με νέο και αρχαίο υλικό. Ανακατασκευασμένο τμήμα των προσόψεων των δωματίων του ναού και του εστιατορίου. Τοποθετημένα τα κατώφλια (από νέο υλικό) σε δωμάτιο του ναού και του εστιατορίου.

Όλα αυτά που βλέπουμε προϋποθέτουν ότι έχει γίνει συντήρηση των αρχαίων τοιχοποιίων και ότι έχει ολοκληρωθεί πλήρως η ανασκαφή σε αυτή την περιοχή. Προϋποθέτει όμως ακόμη ότι υπάρχει γνώση, διαρκής εκπαίδευση, αστείρευτο μεράκι και ιδιωτική βούληση. Από την ομάδα του Δεσποτικού και από όλους εμάς που τη στηρίζουμε. Το νιώθουμε υποχρέωση. Και καθώς ανεβαίνουμε από τον μώλο προς το Ιερό είμαστε βέβαιοι ότι ακολουθούμε τον σωστό δρόμο.

ΔΗΛΟΣ – Αναστήλωση της στοάς του Φιλίππου Β΄- Προγραμματισμός εργασιών για το έτος 2018

Η δεύτερη φάση των εργασιών εντάσσεται χρονικά μέσα στο 2018 με στόχο την ολοκλήρωση των προκαταρκτικών εργασιών, οι οποίες αφορούν στα εξής:

Α. Οριστική ταξινόμηση αρχιτεκτονικών μελών

Η οριστική ταξινόμηση των αρχιτεκτονικών μελών της Στοάς και της επέκτασής της που δεν θα χρησιμοποιηθούν στην αναστήλωση προβλέπεται να γίνει στη βαλτώδη περιοχή δυτικά του μνημείου. Για τον σκοπό αυτό θα διαμορφωθεί βάση από οπλισμένο σκυρόδεμα επιφάνειας περίπου 600τ.μ. Ωστόσο, ο βαλτώδης χαρακτήρας της περιοχής επιβάλλει την εκπόνηση γεωτεχνικής και στατικής μελέτης εφαρμογής από πολιτικό μηχανικό. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της μελέτης θα ακολουθήσει η κατασκευή της βάσης και στη συνέχεια η μεταφορά και οριστική ταξινόμηση των μελών ανά είδος.

 

Β. Εκπόνηση οριστικής μελέτης αναστήλωσης της Στοάς

Συνεχίζονται και ολοκληρώνονται οι απαιτούμενες τρισδιάστατες αποτυπώσεις των αρχιτεκτονικών μελών που θα χρησιμοποιηθούν στην αναστήλωση. Παράλληλα, θα γίνει η λεπτομερής σχεδιαστική και φωτογραφική αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης του μνημείου. Μετά τη συλλογή και επεξεργασία των παραπάνω στοιχείων θα συνταχθεί με ασφάλεια η οριστική μελέτη μερικής αναστήλωσης της Στοάς.

 

Γ. Κατασκευή συμπληρωμάτων αρχιτεκτονικών μελών

Οριστικοποιείται η επιλογή του μαρμάρου που θα χρησιμοποιηθεί στην αναστήλωση και η προμήθεια όγκων μαρμάρου, ώστε να ξεκινήσει η επεξεργασία των νέων αρχιτεκτονικών μελών και των συμπληρωμάτων που θα προβλέπει η σχετική μελέτη.

 

Δ. Οργάνωση εργοταξίου για τις αναστηλωτικές εργασίες

Η οργάνωση του εργοταξίου με τον κατάλληλο εξοπλισμό για να διενεργούνται οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης και συγκόλλησης των αρχιτεκτονικών μελών και η επιλογή του σωστού συστήματος ανύψωσης, μετακίνησης και τοποθέτησης των ογκωδών αρχιτεκτονικών μελών στις αρχικές τους θέσεις. Η επιλογή του γερανού θα γίνει έπειτα από τη συνεκτίμηση διαφόρων παραγόντων –δυσκολία πρόσβασης στο νησί, αδυναμία προσέγγισης μηχανημάτων στο μνημείο, το μεγάλο βάρος των αρχιτεκτονικών μελών -η μία μόνο παραστάδα ζυγίζει περίπου 11 τόνους  -οι δύσκολες καιρικές συνθήκες με έντονους ανέμους, η αισθητική παρέμβαση στο τοπίο, κ.ά..

 

Ε. Ετήσιες αποψιλώσεις και καθαρισμοί

Οι αποψιλώσεις θα πρέπει να γίνονται σε ετήσια βάση ώστε να διατηρηθεί η ευπρεπής εικόνα του μνημείου και των περιοχών ταξινόμησης των αρχιτεκτονικών μελών, τόσο για την προβολή του μνημείου όσο και για τη διευκόλυνση των εργασιών.